Tito u Podgorici 1946. godine

" WORLD WIDE MAN "
Rijetko koja osoba koja nije iz Ulcinja, pa cak i mladje Ulcinjske generacije pamte da se najveći spomenik Maršalu Titu nalazio Ulcinju. Nalazio se na brdu Možura, nadomak Ulcinja. Na juznim padinama brda Mozura, okrenut prema gradu Ulcinju, bio je uradjen Titiv lik. Njegova kapa se sastojala od borova, a lice od kamenja ofarbanog u bijelo. Bilo je predviđeno da na prostoru od 7.000 kvadratnih metara bude urađena čitava Titova figura, ali nevrijeme i jedan požar uništili su borovu šumu, pa je zauvijek nestao i ovaj neobični spomenik, koji se mogao vidjeti s velike udaljenosti. Vojnici stacionirani u Ulcinju su do raspada jugoslavije odrzavali ovaj arhitektonski (ako ne ista drugo) spomenik, a od 90-tih godina je vec poceo da zarasta. Danas ga se ljudi vise i ne sijecaju, a zaboravljaju da hodaju njegovim putevima, voze automobile uvezene preko njegovih luka, zive u njegovim stanovima, i hrane se hlebom iz njegovih pekara...Ali, zasto zaliti za necim proslim kada danas dosta " njih" moze sebi priustiti mnogo veci lik na mnogo vecoj povrsini, pa cak i sa pogledom na more. Sve podsjeca na Stari Rim, Brut se konacno otarasio Cezara.

Dzamija Ulcinjskih moreplovaca

KOMPANIJA " CUBUS LUX " POBIJEDILA NA TENDERU ZA ZAKUP UVALE VALDANOS U ULCINJU "

Poznata investiciona kompanija iz oblasti turisticke industrije " Cubus Lux" pobijedila je na tenderu za dugogodisnji zakup nekadasnjeg vojnog odmaralista Valdanos. Projekat ce obuhvatati razvojno podrucje od 3,4 miliona m2 i 3 km obalne linije. Tenderska dokumentacija sadrzi prijedloge o razvoju projekta, a odnose se na:

- Golf teren sa hotelom A kategorije ili 4 zvijezdice ( kapaciteta 400 lezaja) , i vile ( za prodaju);

- Hotel na plazi Lux kategorije ili 5 zvijezdica ( kapaciteta 500 lezaja) , sa vilama i apartmanima ( za prodaju);

- Hotel 4 zvijezdice ili A kategorije ( kapaciteta 400 lezaja), ukljucuje i Wellness & Spa centar, sa vilama i apartmanima ( za prodaju);

- Pogodnosti kao: kazino, nocni klub, aqua park, i oko 15 restorana i drugih pratecih objekata i postrojenja;

U pomoci pri izradi tenderske dokumentacije ucestvovale su mnoge prestizne internacionalne kompanije: Austrijska kompanija za izgradnju objekata, Hrvatska projektantska kompanija, i vise internacionalnih kompanija za razvoj i dizajniranje golf terena. Sledeci korak predstavljaju pregovori sa tenderskom komisijom, koji, ako se zavrse obostranim interesom, prethode pocetku planiranja projekta. Ocekuje se da ce, ukoliko dodje do dogovora, planiranje poceti za 18 mjeseci.

" Cubus Lux" ovim projektom planira stvoriti od 400 do 600 novih radnih mjesta.

"MRTVI GRAD"

Jedan od prvih kraljeva koji je vladao krajevima Crne Gore bio je kralj Vladimir. Istorija o ovom kralju, dobro je poznata Crnogorcima. O plemenitosti ovog kralja koji je predao svoj život u zatočenistvo Bugarskom osvajaču SimeonuII kako bi spasao svoj narod. Priča govori dalje da je u dubini tamnice Vladimir je bio mucen i na kraju i oslepljen u zatočeništvu, Simeunova kćer Kosara se zaljubila u Vladimira i spasila njegov život tako što se udala za očevog zatvorenika a iz velike ljubavi prema njemu morala je sagraditi 365 crkava za svaki dan u godini po jednu da bi mu povratila vid. Ona je izabrala upravo Šasko jezero i njegovu okolinu i tu podigla 365 crkava i hramova i time povratila vid svom ljubljenom suprugu! I zaista, danas, kada posetite jezero, mozete videti ostatke 8 ovakvih crkava, građene bukvalno jedna do druge.

LOKALNE ATRAKCIJE
Ulcinj se prevashodno posjecuje zbog sunca, mora i pjescanih plaza. Njegove beskrajne pjescane plaze sastavljene od najsitnijih zrnaca sivkastog i toplog pijeska, pored toplog, cistog i bistrog mora cija je providnost od 56 m izmjerena kod Ulcinja, najveca na Jadranu, uz blagu primorsku klimu, neodoljiv su motiv za svakog turistu. No ako ste vec stigli ili planirate da dodjete, svakako je jos mnogo stvari koje treba da vidite, radite i dozivite. Osim suncanja, kupanja i burnog nocnog zivota, vase zelje iz snova takodje ce biti ispunjene i ako ste lovac, podvodni ribolovac, pecaros, botanicar, arheolog i sl. U Ulcinju, svakako treba posjetiti rijeku Bojanu, tamo i na Porto Mileni mogu se vidjeti brojne kalimere. Kalimere su atraktivne naprave za specifican nacin lova ribe koji se efikasno zadrzao i danas na ovom podrucju. Na uscu rijeke Bojane u more, vrlo je atraktivno pecanje ribe lice, velike grabljivice i strasnog borca, a komadi budu teski i preko 20 kg. Ljubazni domacini uvijek ce vas rado sa sobom odvesti camcem u lov i uputiti u male tajne. Ako nijeste ribolovac, a volite ribu, onda na uscu Bojane imate sirok izbor ribljih restorana na vodi, u kojima mozete da probate raznovrsne morske specijalitete, ribe, rakove, skoljke ... U zivopisnoj okolini Ulcinja u zimskom periodu love se sumske sljuke. Lovcima iz Italije nije tesko preci Jadransko mora zbog ovog jedinstvenog dozivljaja. Jedinstvene su ljepote ulcinjske tvrdjave ciji bedemi diretno izviru iz mora. Stari grad sa svojim kiklopskim zidovima, kulama, kapijama, puskarnicama, sam prica svoju istoriju. No ako ipak nesto zelite cuti i vidjeti arhaicne i vrijedne predmete, posjetite muzej u Starom gradu. U okolini Ulcinja nalazi se Sasko jezero, jedinstveno po svojoj ljepoti, bistro i mirno, bogato ribom. Sa povrsinom od 364 ha i okolnim ambijentom jedinstveno je staniste raznovrsnih ptica, poznato po tome u Evropi. Na obali Saskog jezera, nalaze se razvaline «mrtvog grada» Svaca, koji je imao crkava koliko godina ima dana. Vodene povrsine Solanskih bazena i gusti sevari oko njih poznato su staniste i svratiste raznovrsnih ptica selica koje se na svom putu ka juznim krajevima ovdje zadrzavaju. Tada postaju jedinstven motiv za dolazak ornitologa iz savih krajeva Evrope koji ih fotografisu, snimaju kamerama, dive se njihovoj ljepoti, prstenjuju ih i nadaju da se se iduce godine ponovo sresti u Ulcinju ili sa nekog drugog kraja svijeta od svojih kolega primiti poruku od njih. U Ulcinju je moguce vidjeti 240 vrsta ptica dok ih u citavoj Evropi ima nesto preko 400 vrsta. Ako ste zeljni uzbudjenja, sa malog aerodroma u Stoju mozete letjeti motornim zmajem iznad Ulcinja i uzivati u jedinstvenoj panorami, gledajuci u jednom dahu more, rijeku, jezero, planinu, plaze i divne ulcinjske pejzaze. U Ulcinju nema loride, ali u gusarskom gnijezdu, starogradskoj tvrdjavi, zadrzao se drevni obicaj i u maloj areni, visoko iznad mora medju starim bedemima, uoci odredjenih vjerskih praznika, odrzavaju se borbe ovnova, koje uvijek zestoko bodri par hiljada navijaca. Ljubitelji jahanja mogu na Adi Bojani, nudisticnom ostrvu koje zovu raj na zemlji, iznajmiti jahace konje i u setnji pored mora na zalasku sunca dozivjeti nezaboravne trenutke.

KRUŽNI TOK U STAROJ ULCINjSKOJ ČARŠIJI PONOVO KRASE, KAO NEKAD, MASLINE I STARA ČESMA
Izgradnja kaldrme na kruznom toku i obnova stare gradske cesme je za Ulcinj najvažniji projekat jer se njime vraća "stari sjaj" gradu - sve zanatlije, stara ulcinjska čaršija. Prva faza je koštala oko milion eura. U septembru se ocekuje nastavak radova.
Ulcinj, 16. april - Kružni tok u Staroj čaršiji u Ulcinju koji će od sada krasiti stari mlin za masline i gdje će biti posađene četiri masline za sva četiri puta koja odatle vode prema Valdanosu, ka Ploči odnosno Maloj plaži i česmi, koja se obnavlja poslije 70-tak godina, još jednoj ulici Imed Prizreni, prema Bulevaru Skenderbega i Maloj plaži, i konačno ulica od stare uljare upravo se renovira od 5. januara ove godine. Novi rok za završetak čitavog posla je kraj aprila ove godine. Završetak posla bio je planiran 4. aprila, ali zbog veoma poznatih okolnosti ne samo u Ulcinju nego generalno u Crnoj Gori, gdje je bilo mnogo kišnih dana, to je uzrok zbog čega se "prekoračilo" sa predviđenim "tajmingom" za otvaranje. Ali, zapravo, i nikad se ne može "pogoditi" pravo vrijeme. Najbitnije je da dobijemo veliki projekat. Interesantno je to da je na kružnom toku, na gradonacelnikov predlog, postavljen stari mlin za masline što je jedna od tradicija Ulcinjana, osim pomorstva. I "naniže" prema Maloj plaži ponovo je otvorena stara česma koja je zatvorena prije 70-tak godina, i konačno, navodi geadonacelnik, stavljena je tačka na izvor života jer voda i česma su izvor života. Na kraju krajeva, to je dio kulturne baštine. Neko je tada drugačije mislio i zatvorio je tu česmu. Izvodjac radova Cazim Santic iz firme Prom-invest se posebno zahvaljuje vlasnicima objekata i Ulcinjanima na strpljenju i razmijevanju zbog produženja rokova za izvođenje radova i pogotovo gradonačelniku Hajdinagi na izvanrednom prijemu i podršci koju im on daje. Na kružnom toku se postavila sva nova infrastruktura - voda, struja, telefoni, kanalizacija, nova i moderna ulična rasvjeta sa sedam kandelabera i posebna rasvjeta starih zidina. Stara čaršija je sada kao na starim fotografijama. Gradonačelnik Gzim Hajdinaga je istakao da već u septembru oni nastavljaju dalje radove na ovom projektu kod kružnoga toka prema ulici Imeda Prizrenija jedno 200 metara i onda se spuštaju dolje do Bazara. Taj trougao koji veže Staru čaršiju kako nam govore stare fotografije i stari ljudi da je tako nekad bilo!

Izjavivsi da cesma i voda predstavljaju izvor zivota, gradonacelnik je zaboravio na cinjenicu da i hrana takodje predstavlja izvor zivota, a i da hrana uopste nije besplatna." Mega-poplocavanje" krize u gradskoj upravi je samo stvorilo dodatne ekonomske probleme. Radnici opstine vec dva meseca nemaju licnih primanja, ali valjda u njima leze skriveni ljubitelji umetnosti i arhitekture, i mozda ih bas ta cinjenica sputava u dizanju glasa i trazenju onoga sto im sleduje. Nego, vazno je da smo se mi otarasili onog starog, zlog asfalta, anateme koja nam je preko 50 godina pokrivala prelepu cesmu i skrivala stari sjaj nasega grada. Pokusavao nas je stari, zli asfalt podmititi raznim laznim blagodetima. Darovao nam je mir, stabilnost, bogatstvo, bratstvo i jedinstvo, ponos, ljubav, znanje, omogucio putovanja po celome svetu bez ikakvih prepreka. Ali, mi smo se pokazali jaki i nepokolebljivi, otkrili smo nasu odanost starim vrednostima i nismo se uspeli prevariti, niti podmititi " sitnicama" iz njegovog repertoara. Danas, kada svet zavisi od tehnoloskih dostignuca, ne smijemo sebi dozvoliti da nas na putu svetskih integracionih procesa sputa neka eticka ili socijalna besmislica iz proslosti. Moramo biti jaki i stabilni na tom putu, jer on je "granitan" i skup i zahteva mnoge zrtve. I zato, s ponosom, uzdignute glave, polako koracamo nasom granitnom kaldrmom u sretniju buducnost. Ostaje nam samo nada da stari mlinski tockovi nece biti stavljeni u pogon, jer obaveza je nas gradjana da se podjarmimo, cutimo i cedimo ulje zarad lokalne dobrobiti. Ali koliko god izgledalo lose, nema mesta panici, jer voda je izvor zivota, a mi smo se njome osigurali.

In memoriam to " Stari DOBRI asfalt"

" ULCINJSKA OAZA "

Ada Bojana riječno je ostrvo, na samom kraju ulcinjske Velike plaže, na mjestu gdje se rijeka Bojana odvaja od nje. Ostrvo je umjetno stvoreno. Poslije jednog velikog nevremena sredinom 19. vijeka, tu se nasukao brod "Merito". Na tom mjestu su tada postojala dva mala ostrva. Godinama se oko trupa potonulog broda i ova dva ostrva skupljao riječni nanos od kojega je najprije nastao sprud, a zatim i ostrvo. Izronjavanjem na površinu vode, ostrvo je rijeku podijelilo na dva kraka.
trokutastog je oblika, dvije strane zapljuskuje rijeka Bojana, a treću Jadransko more, prema kom je okrenuta pješčana plaža dugačka 2880 m, koja može primiti oko 13000 kupača. Desni rukavac rijeke Bojane dijeli ostrvo od Velike plaže. Plaža i morsko dno su prekriveni sitnim pijeskom. Na samoj plaži poredjani su suncobrani ispleteni od trske i pruća. Obale koje zapljuskuje Bojana poznate su po drvenim kućicama, s kojih mještani na tradicionalan i specifičan način love ribu koju se može probati u lokalnim ribljim restoranima. Ostrvo Ada Bojana krasi i suptropsko i mediteransko raslinje, a neke od biljnih i životinjskih vrsta su jedinstvene u Europi. Upravo gusta i bujna vegetacija daje Adi čar Amazone i zajedno s neobičnim životinjskim svijetom pretvara je u poseban mikroekološki prostor.
Ada Bojana je elitno mjesto za surfanje na vjetru. Povoljni vjetrovi prave odlične valove koji omogućavaju surfanje. Na Adi Bojani se nalazi škola windsurfa. Potencijali Ade Bojane zadovoljavaju i amatere i stroge kriterije profesionalaca. Početnicima pogoduje ravna linija vode jezerca na kome se uče prvi koraci u ovom sportu. Već sedmodnevna obuka kod profesionalnih učitelja omogućava uživanje na vjetru, a poslije mjesec dana obuke dostupni su vam vjetrovi na otvorenom moru.
Na Adi Bojani još od 1975. godine radi i škola jahanja.

VELIKA- Velika Plaza

Velika plaza predstavlja veliki prirodni fenomen ljepote. Plaza je od Ulcinja udaljena 5 km. Duzina plaze iznosi oko 13 km a njena prosjecna sirina je oko 60m. Zbog takvih razmjera mjestani je i nazivaju "Ulcinjskom Kopakabanom". Velika plaza Ulcinj se proteze od rta Djerana do Ade Bojane. Prekrivena je najfinijim sitnim pijeskom a procjenjuje se da je kapacitet plaze oko 150000 kupaca. Kvaltet pijeska je takav da mu se pripisuje ljekovito svojstvo. Veoma je bogat mineralima, preporucuje se oboljelima od reumatizma i drugih bolesti. Za Veliku plazu je karakteristican veoma dug plitki pojas morske vode.
U zaledju Velike plaze, odnosno neposredno uz nju, u zelenilu subtropskog, mediteranskog i ukrasnog bilja, udaljen 100-tinak metara od mora, nalazi se hotelski kompleks, sa sportskim terenima za tenis, fudbal, kosarku, odbojku, rukomet... Ispod rta Djerana, na samom pocetku Velike plaze, nalazi se marina "Porto Milena", duboko uvucena u kopno, gdje je izgradjeno bezbroj drvenih kolibica na vodi za lovljenje ribe (na tradicionalan nacin), koje su mjestani nazvali "kalimera".
Na plazi se mogu iznajmiti razni sportski rekviziti.

Na padinama brda koje okruzuju jezero,na podrucju sela vladimir,22 km od najjuznijeg crnogorskog grada Ulcinja,nalazi se stari grad Svac,ili kako ga joj nazivaju”izumrli grad”,i koji spada u grupu najstarijih i najatraktivnijih gradova ove vrste na jugoistocnom jadranu.Naziv “izumrli grad”,dobio je zato sto je jos od 16 vijeka napusten i pretvoren u rusevine.Zidine koje su opasavale grad,obiluju ostacima karakteristicno obradjenih velikih kamenih blokova,vode ne samo 9 vijekova unazad,vec i do starog antickog ilirskog vremena.Kroz grad Svac je prolazio stari rimski put,koji je povezivao anticke gradove Olcinijum-Scodra,dok je u blizini nadjena i jedna amfora koja po svom karakteristicnom radu govori da je cak iz mnogo starijeg vremena.Za najraniji period zivota ovoga grada nemamo dovoljno podataka,prvenstveno zbog toga sto nije istrazen u dovoljnim mjerama.Ali u najstarijim spisima iz Vatikanse biblioteke ,ujedno stoji zapis po imenu”Dulcigno secondo l’antica descrizione”a u kjem se Svac pominje kao veoma star grad,i glasi:”In quella provincia fu una antichissima citta detta Sciassi le cui gran vestigia et fondamenti di 360 capelle di chiesa si vedono boggidi lontano da Dulcigno milia quindici,e fu primo ricetto alla discaciata Medea,dopo la scelerata morte commessa verso li propii filioli.Vi son appo questa citta laghi,caverne,fontane salse et il monte Lisigna asprissimo,et di venenose herbe copioso e di femine(vile) incantatrisi habitationi.La muraglia di questa e la porta dove gran Capitano di Cesare contro Pompeiani virilmente combattento mori;Sono boggi tutti integre et quel che e piu maraviglioso di questo e il fosso che non ancoraaguagliato,et tante acque di torrenti,et... da tanto appo addietro non l’hanno possuto emir di terreno”.
“Svac,kako stoji u ovom zapisu je nekad bio anticki grad veoma star,sa tragovima rusevina i temelja 360 crkava i koji je prvo prebivaliste prognane Medeje,posle pocinjenog zlocina nad svojom djecom.Pored ovog grada nalaze se jezero,pecine,izvori mineralnih i slanih voda i veoma divlje brdo Lisinj,sa vrlo otrovnim biljem,sa puno mjesta gdje zive vile i razna mitska bica.Bedemi kapija gdje pogibe Cezarov kapetan junacki ratujuci proptiv Pompejaca su za zudo jos uvek na nogama,jos nezatrpana rupa,koju toliko voda ne zatvorise”.
Po svemu sudeci,korijeni grada poticu iz antickog doba,nekoliko vijekova prije nove ere,mozda cak i iz mitskih vremena.Kako god,od tragova iz antickog vremena pa do tragova kraja ovog grada 1571 god,gdje se definitivno pustosi i razrusava od strane turaka,vidi se da je ovaj grad prosao kroz epohe i faze razlicitih kultura koje su ovdje ostavile svoje tragove.Takodje,danas je Svac poznat kao jedan srenjevjekovni grad episkopski grad iz 11 vijeka(Svacia Civitas),a u pisanim tragovima ga nalazimo i kao:Suatio,Suasio,Suacio,Svacio.U 6 vijeku ga nastanjuju sloveni,a 1183 ga opsjeda Stefan Nemanjic sa jos nekim okolnim gradovima(Olcinium,Scodra,Drieste),a nakon toga 1242 godine sledi napad i pustosenje od strane mongola.Mongolski obicaj sahranjivanja ratnikaje znacio stavljanje tjela u plitku raku sa kompletnom ratnom opremom i prekrivanje slozeniom gomilom kamenja.I danas se u okolnim selima mogu naci ostaci mongolskih grobova ,a lokalno stanovnistvo ih zove”Mogille”.Vjerovatno ovdje postoji konekcija sa gomilama slozenog kamenja po citavoj Crnoj Gori i koje Mihailo Lalic u svojoj knjizi opisuje kao”nabace”Posle mongolskog pustosenja,Jelena Anzujska(ciji se grob danas nalazi na samom ulazu u stari grad Ulcinj,u rusevinama nekadasnje crkve),u 13 vijeku ga obnavlja i to traje do 1571 godine kada Turci definitivno daju smrtonosni udarac za grad koji vise nije obnavljan. Po legendama Justinijana(1533) i Bizzi-a(1610) Svac je imao toliko crkava koliko je u godini bilo dana.I danas u pricama stanovnika okolnih sela govori se o episkopskom gradu i vaznom crkvenom centru.Koliko god bile hiperbolizovane ove price,u prilog tome idu nalazista koja i uz minimum istrazivanja koja su radjena(sondazna) potvrdjuju tu cinjenicu.Tu se izdvaja crkva ili katedrala Sv.Jovana sa nekim elementima Rimske arhitekture koji su se gradili od cvrstih i izdrzljivih blokova, a ujedno i Slovenske civilzacije koja se vidi po oltaru crkve.Takodje,ne zna se mnogo o arhitekturi Svaca i ne zna se tacni kome je ova crkva posvecena,ali vjeruje se da je posvecena Sv.Jovanu,po moneti grada Svaca na kojoj se nalazi njegova figura vjerovatno kao zastitnika grada.Izdavaja s crkva Sv.Marije na periferiji grada za ciju gradnju postoje brojna predanja,ali i poprilicni ostaci na cijem ulazu stoje 3 latinska slova koja tesko mogu dati njihovo znacenje.Ova crkva ima elemente Gotike i Rimske umjetnosti i smatra se da propada 14 vijeku.Na portalu crkve Sv.Marije su ostale ostecene konzole koje predstavljaju glavu zivotinje i glavu covjeka.Crkve Svaca,izdvajajuci se po jedinstvenom arhitektonskom stilu takodje se diferenciraju i po ostacima fresaka koje se i danas vide po zidovima.Svac je imao i svoju monetu na kojoj figurira i tvrdjava ovog grada.Svi ovi podaci ukazuju na izuzetno veliki potencijal za ostvarivanje turistickog razvoja.

Malo slika iz sadasnjosti...

Vjeruje se da su drevni Ulcinj, sadasnji Stari grad, osnovali u V vijeku pre nase ere Grci iz Kohlide za vrijeme osnivanja grckih kolonija na ovom podrucju. O doseljenju Kolhidjana govori se u spjevu Apolonija Rodoskog iz III vjeka prije nove ere. Na ovom podrucu u to vrijeme zivjeli su Iliri, koji su pod uticajem grcke kulture ostavili tragove najstarijeg naseljavanja grada u vidu ostataka ogromnih tzv. ciklopskih, "Naturalis historiae", a spominje se i Tit Livije. Za vrijeme Rimljana Ulcinj postaje utvrdjeno naselje rimskih gradjana i dobija status oppida -oppida civium Romanorum, a kasnije i municipija- grad koji je stekao samostalni status. lz ovog doba ocuvan je takode dio bedema, koji se zbog svoje grublje fakture zidanja razIikuje od iliro-grckog. Zbog svog izuzetno povoljnog geografskog polozaja, Ulcinj biva meta velikog broja osvajaca. U XI vijeku je njime vladao Stefan Nemanjic, cija je supruga Jelena Anzujska i njena sestra sahranjena na samom ulazu u stari grad, u ostacima razrusene crkve. 1571 godine pada pod tursku vlast, a na Berlinskom Kongresu 1878 je pripao Crnoj Gori. Svoj najveci procvat grad dozivljava za vrijeme SFRJ, promovisuci se kao turisticki grad izuzetnih prirodnih rijetkosti. Pod uticajem ratnih desavanja iz okruzenja 90-tih godina, Ulcinj je izgubio svoj turisticki sjaj. Svojom pozitivnom promocijom prelijepih plaza, uvala, nezaboravne flore i faune, Ulcinj ce ponovo stati na vrh turisticke ponude jadrana.